Lập kế hoạch điều trị
Ngoài các trường hợp khẩn cấp cần chú ý ngay lập tức thì điều trị nội nha thường được thực hiện sớm trong toàn bộ kế hoạch điều trị của bệnh nhân. Vì vậy, bất cứ vấn đề về tủy răng và mô quanh chóp nào không có khả năng hồi phục và không có triệu chứng cũng cần được xử lý trước khi chúng trở thành có triệu chứng và khó giải quyết hơn. Lý do quan trọng nhất cần ưu tiên nội nha cao là nhằm đảm bảo nền tảng răng khỏe, lành mạnh trước khi thực hiện những điều trị tiếp theo. Một hệ thống chân răng ổn định với mô quanh chóp và mô nha chu lành mạnh là điều tối quan trọng cho việc làm bất kỳ phục hình nào.
Bất kể trường hợp cụ thể nào, bác sĩ lâm sang chịu trách nhiệm giải thích về bản chất của điều trị và thông báo với bệnh nhân những nguy cơ, tiên lượng và những yếu tố khác. Vì những tin đồn công khai xấu mà điều trị nôi nha được cho là một trải nghiệm khủng khiếp. Do đó, một số bệnh nhân có thể miễn cưỡng, lo lắng hoặc thậm chí sợ hãi việc trải qua điều trị nội nha. Vì vậy, điều bắt buộc đó là bác sĩ lâm sàng giáo dục bệnh nhân về điều trị (chẳng hạn như thông báo trước khi thực hiện) để xoa dịu mối quan tâm và giảm thiểu những hiểu nhầm.
Mối quan hệ tốt giữa bác sĩ lâm sàng và bệnh nhân được xây dựng hiệu quả thông qua giao tiếp. Bằng chứng đầy đủ cho thấy rằng bác sĩ lâm sàng tạo mối quan hệ ấm áp, quan tâm với bệnh nhân thông qua việc trình bày trường hợp một cách hiệu quả. Những bác sĩ lâm sàng này cũng có ảnh hưởng tích cực đến sự lo lắng, kiến thức và sự hợp tác của bệnh nhân hơn những người duy trì mối quan hệ không mang tính cá nhân và không giao tiếp.
Hầu hết bệnh nhân lo lắng hơn khi ngồi trên ghế nha. Tuy nhiên, việc mô tả trường hợp lâm sàng đơn giản, cung cấp thông tin trả lời cho tất cả những câu hỏi làm giảm sự lo lắng của bệnh nhân và tạo sự tin tưởng của bệnh nhân với bác sĩ.
Trình bày trường hợp lâm sàng
ADA và Hiệp hội Nội nha Mỹ (AAE, Chicago, IL) xuất bản ấn phẩm (chẳng hạn, Nội nha: Hướng dẫn điều trị nội nha) giúp bệnh nhân hiểu về điều trị tủy. Các thiết bị hỗ trợ việc giáo dục về mặt này nên được cung cấp sẵn cho bệnh nhân trước khi hoặc ngay sau khi trình bày với bệnh nhân. Thông tin hỗ trợ này giải quyết các câu hỏi liên quan đến điều trị nội nha. Cùng với mỗi câu hỏi là một dẫn chứng minh họa giúp bệnh nhân dễ hiểu. Ngoài ra, sẽ rất hữu ích nếu bác sĩ lâm sàng dùng bộ hình ảnh hoặc tranh minh họa để hỗ trợ trong quá trình giải thích. AAE cung cấp các hình thức trình bày trường hợp lâm sàng có bản sao lưu giữ hồ sơ và đưa bệnh nhân sử dụng.
Điều trị nội nha là gì?
Nội nha là một chuyên ngành của nha khoa liên quan đến quá trình phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý hoặc tổn thương tủy răng. Tủy răng, một số người gọi là “thần kinh”, là mô mềm bên trong răng chứa các thần kinh và mạch máu và chịu trách nhiệm cho sự phát triển của răng. Điều trị tủy là một cách an toàn và hiệu quả để bảo vệ răng, nếu răng sẽ bị mất răng.
Nguyên nhân gây chết tủy hoặc bệnh lý tủy là gì?
Khi tủy răng bị tổn thương hoặc bị bệnh lý và không thể tự sửa chữa, nó bị viêm và cuối cùng hoại tử. Nguyên nhân thường gặp nhất của chết tủy là sâu răng lan rộng, miếng trám sâu, chấn thương (chẳng hạn va chạm mạnh vào răng), nứt răng, và bệnh lý nha chu hoặc lợi. Khi tủy răng tiếp xúc với vi khuẩn từ sâu răng hoặc nước bọt, nhiễm trùng có thể xảy ra bên trong răng và nếu không được điều trị có thể gây ra nhiễm trùng tại vùng chóp chân răng, hình thành nên áp xe. Cuối cùng xương nâng đỡ răng bị tiêu, đau và sưng thường đi kèm với nhiễm trùng. Nếu không điều trị nội nha, cuối cùng phải nhổ răng.
Triệu chứng của bệnh lý tủy là gì?
Các triệu chứng có thể tạm thời đến kéo dài, nhẹ đến nặng khi tiếp xúc với nóng hoặc lạnh, hoặc khi nhai hoặc cắn. Trong một số trường hợp tình trạng này có thể không có triệu chứng nào cả. Bệnh nhân nên được thông báo rằng việc chụp X quang kiểm tra có thể không biểu hiện tình trạng bất thường của răng. Bác sĩ lâm sàng nên làm rõ rằng đôi khi dù không đau nhưng bằng chứng trên X quang của bệnh lý tủy răng và mô quanh chóp cũng có thể biểu hiện.
Tỉ lệ thành công của điều trị tủy là bao nhiêu?
Nội nha là một trong những thủ thuật nha khoa có tiên lượng có thể dự đoán được nếu điều trị được thực hiện đúng cách. Các nghiên cứu cho thấy rằng điều trị tủy thường có tỉ lệ thành công từ 90 đến 95%. Những đối tượng trong nhóm thất bại có thể vẫn có khả năng điều trị lại hoặc điều trị phẫu thuật để bảo vệ răng, mặc dù không đảm bảo rằng là sẽ thành công. Ngoài ra, bệnh nhân phải hiểu rằng tiên lượng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, và rằng nếu không vệ sinh răng miệng tốt và không được trám tốt sau điều trị nội nha thì nguy cơ thất bại tăng lên. Cần yêu cầu theo dõi định kì để đánh giá tình trạng lâu dài của răng và mô quanh chóp.
Liệu răng đã điều trị nội nha có đổi màu sau khi điều trị không?
Nếu điều trị được thực hiện đúng, việc đổi màu hiếm khi xảy ra. Trong trường hợp răng bị đổi màu, tẩy trắng bằng nhiệt hoặc chất hóa học có thể được áp dụng để phục hồi lại màu sắc và hình dạng tự nhiên của răng. Một số răng đã được điều trị tủy bị đổi màu vì chúng được trám bằng miếng trám cùng màu răng nhưng bị đổi màu hoặc bằng amalgam có ion bạc. Trong những trường hợp này miếng trám có thể được thay thế, nhưng thường là chỉ định bọc mão răng hoặc veneer.
Lựa chọn thay thế cho việc điều trị tủy là gì?
Lựa chọn duy nhất đó là nhổ răng, thường dẫn đến thay đổi vị trí hoặc chen chúc các răng xung quanh và do đó mất hiệu quả ăn nhai. Bệnh nhân nên hiểu rằng thông thường nhổ răng là cách dễ dàng và phụ thuộc vào trường hợp, có thể khiến bệnh nhân tốn nhiều tiền hơn về sau này. Bệnh nhân luôn có quyền chọn lựa không làm gì cả, trách nhiệm của nha sĩ là giải thích những nguy cơ liên quan đến quyết định này.
Biên dịch: BS Lương Thị Quỳnh Tâm
#khámlâmsàng
Bài đăng lần đầu ngày: 3 Tháng Một, 2018 @ 5:38 chiều
