I. Sỏi tủy
Sỏi tuỷ là các nhân canxi hoá trong tuỷ răng. Chúng có thể được nhìn thấy rõ dưới kính hiển vi ở một nửa số răng trên người trẻ và tất cả các răng trên những người lớn hơn 50 tuổi. Mặc dù hầu hết đều có kích thước cực kỳ nhỏ nhưng chúng có kích cỡ khác nhau, một số có đường kính lớn từ 2 đến 3 mm, hầu như chiếm hết diện tích buồng tuỷ. Chỉ những sỏi tuỷ lớn mới có thể thấy được trên X quang. Mặc dù những khối sỏi lớn dạng này chỉ chiếm 15% đến 25% trường hợp canxi hoá tuỷ nhưng chúng thường phát hiện được nhờ hình ảnh X quang và có thể xảy ra ở một răng hoặc vài răng. Nguyên nhân hiện nay chưa được biết, và cũng không có bằng chứng cho thấy chúng liên quan đến bất kỳ rối loạn mang tính hệ thống hoặc rối loạn tuỷ răng nào.
Đặc điểm lâm sàng
Sỏi tuỷ không phát hiện được qua thăm khám lâm sàng
Đặc điểm X quang
Hình ảnh X quang của sỏi tuỷ có khá nhiều biến thể. Chúng có thể được thấy như một cấu trúc cản quang trong buồng tuỷ hoặc ống tuỷ, hoặc chúng có thể mở rộng từ buồng tuỷ đến ống tuỷ. Không có hình dạng hoặc số lượng thống nhất nào của sỏi tuỷ. Chúng có thể là một khối đặc đơn lẻ hoặc một vài khối cản quang nhỏ. Chúng có thể có hình tròn hoặc hình bầu dục, và một số có khả năng chiếm hết buồng tuỷ thì có hình dạng theo đường viền ngoài của buồng tuỷ, tương tự như vậy, bờ của sỏi tuỷ có thể sắc nét hoặc lởm chởm. Chúng xuất hiện ở tất cả các loại răng nhưng phổ biến nhất là ở các răng cối lớn. Trong một số trường hợp hiếm gặp, các ống tuỷ thay đổi hình dạng và tăng chu vi để chứa một viêm sỏi tuỷ lớn.
Chẩn đoán phân biệt
Mặc dù sỏi tuỷ khác nhau về kích thước và hình dạng nhưng để nhận ra sỏi tuỷ thường không khó. Tuy nhiên, trong một số trường hợp sẽ khó chẩn đoán phân biệt sỏi tuỷ với sơ hoá tuỷ.
Hướng xử trí
Sỏi tuỷ không cần điều trị gì cả.
II. Sơ hoá tuỷ
Định nghĩa
Sơ hoá tuỷ là một dạng khác của tình trạng canxi hoá trong buồng tuỷ và ống tuỷ. Khác với sỏi tuỷ, sơ hoá tuỷ là một quá trình diễn ra khuếch tán. Nguyên nhân cụ thể của nó vẫn chưa biết, mặc dù biểu hiện của tình trạng này có mối liên hệ chặt chẽ với độ tuổi. Khoảng 66% tất cả các răng của những người ở độ tuổi từ 10 đến 20 và 90% tất cả các răng của những người ở độ tuổi từ 50 đến 70 có bằng chứng mô học về tình trạng sơ hoá tuỷ. Hình ảnh mô học của canxi hoá tuỷ là vô định và không có tổ chức, với hình ảnh những sợi dài hoặc cột canxi song song với các mạch máu và thần kinh tuỷ răng.
Đặc điểm lâm sàng
Xơ hoá tuỷ là một quá trình diễn ra thầm lặng và không có biểu hiện gì trên lâm sàng.
Đặc điểm X quang
Xơ hoá tuỷ sớm là một quá trình thoái hoá mà không thấy được trên X quang. Xơ hoá tuỷ lan toả tạo nên những vùng cản quang trên diện rộng ở trong buồng tuỷ và các ống tuỷ.
Chẩn đoán phân biệt
Chẩn đoán phân biệt với sỏi tuỷ nhỏ, nhưng đây cũng chỉ là sự khác biệt về mặt học thuật chứ thật ra cả hai trường hợp này đều không cần điều trị gì cả.
Hướng xử trí
Xơ hoá tuỷ không đòi hỏi điều trị gì cả. Đối với sỏi tuỷ, nó chỉ là vấn đề khi cần điều trị nội nha (cần điều trị do một lý do khác) vì có thể gây cản trở quá trình thực hiện các thủ
thuật.
Biên dịch: BS Lương Thị Quỳnh Tâm
thuật.
Bài đăng lần đầu ngày: 10 Tháng Một, 2018 @ 4:30 chiều
