I. Giới thiệu và các yếu tố lựa chọn phục hình trong nha khoa
Thông thường, trước khi tiến hành gắn phục hình một răng cố định nha sĩ phải mài chuẩn bị răng thật. Phần thân răng đã mài gọi là cùi răng; phần rìa giới hạn phía cổ răng gọi là đường hoàn tất. Hình dạng cùi răng phải thích hợp cho từng loại phục hình.
Ví dụ : Một xoang để trám amalgam sẽ được mài khác với một xoang để gắn inlay đúc. Ngoài ra , hình dạng cùi răng, loại đường hoàn tất cũng được chuẩn bị tùy thuộc vào nguyên vật liệu để đúc phục hình.
Về mặt kỹ thuật, kỹ thuật viên thực hiện cần phải có khái niệm về hình dạng của cùi răng được mài, các loại đường hoàn tất của phục hình được giữ thực hiện một cách khoa học.
Về mặt lâm sàng nha sĩ quyết định việc mài cùi và lựa chọn loại phục hình theo nhiều yếu tố :
Vùng sâu răng hay những miếng trám có từ trướcHình dạng, vị trí của răngLoại và tính chất của khớp cắnThẩm mỹMục đích của phục hình : ví dụ như làm mão riêng lẻ, làm mão phần giữ cho cầu răng, làm răng trụ cơ bản hay trụ trung gian, làm thành phần của nẹp…Tùy theo chỉ định chuyên môn hay sở thích dùng vật liệuTình trạng răng không bình thường hay đặc biệt như răng bị vỡ, răng đã làm nội nha, răng thiểu sản men…
Về mặt chuyên môn, đường hoàn tất rất quan trọng. Xi măng, chất gắn sẽ bị phân hủy trong môi trường miệng qua thời gian, vật đúc tốt cần có đường hoàn tất chính xác sẽ tạo ra vùng gồ ghề và sẽ là nơi tích tụ thức ăn, mảng bám răng và vi khuẩn.
Hậu quả răng sẽ bị nha chu viêm
– Việc mài các vách song song trong phục hình cố định rất khó thực hiện thế nên các vách cần có sự song song tương đối, hoặc hơi hội tụ về mặt nhai tốt hơn. Tuy nhiên độ hội tụ lý tưởng từ 20- 50 nghiêng cho một mặt hoặc từ 5-10 độ nghiêng cho toàn bộ hình dạng chung. Các vách hội tụ về phía chân răng được xem là cùi răng vị lẹm.
– Việc mài thoát cho các răng riêng lẻ là điều tất yếu, tuy nhiên các răng trụ của cầu răng cũng cần phải có 1 chiều hướng chung và hình dạng thích hợp mẫu sáp mới thực hiện được.
Các đường hoàn tất trong phục hình răng
II. Các đường hoàn tất:
Bờ xuôi : Đây là loại đường hoàn tất rất mỏng, không tốt và không rõ rệt giữa vật đúc và mô răng, khó đúc và dễ biến dạng ranh giới. Khi lấy dấu và đổ mẫu khó xác định được ranh giới. Tuy nhiên nó lại có một ưu điểm là mô răng sẽ được mài rất ít và dễ thực hiện hơn các loại đường hoàn tất khác. Loại đường hoàn tất này thường áp dụng cho mặt xa, mặt gần của các mão toàn phần kim loại vùng răng trong hay các răng có độ cong nhiều.Bờ vai : ( shoulder ) là đường hoàn tất mài như một bậc thang. Thẳng góc 90 độ với vách đứng của cùi răng. Đây là loại đường hoàn tất xấu nhất đối với vật đúc vì sự giãn nở và co rút của bột đúc không bù trừ, được sự chính xác để tạo ra vật đúc hoàn hảo. Khuyết điểm là đòi hỏi phải mài nhiều mô răng. Ưu điểm là loại được chọn cho phục hình sứ, sứ kim loại, jacket sứ hay nhựa vì có cạnh đủ dầy chịu lực cho phục hình.
Bờ cong ( chamfer ) : là loại đường hoàn tất dạng cong, phân biệt được rõ ràng giữa mô răng và vật đúc, độ cong nhiều, ít hay trung bình tùy theo từng trường hợp được áp dụng. Có thể nói đây là loại trung gian giữa loại bờ vai và bờ xuôi. Loại đường hoàn tất này được dùng cho nhiều kiểu mão răng.
Bờ vai vát cạnh : đây là loại đường hoàn tất bờ vai nhưng có mài thêm một cạnh nghiêng mặt ngoài khoảng 45 độ. Để dễ điều chỉnh độ khít sát của bờ kim loại phục hình. Loại đường hoàn tất này thường áp dụng cho mặt ngoài cùi răng cửa, bờ phía nướu của các xoang inlay, onlay.
Bài đăng lần đầu ngày: 26 Tháng mười, 2018 @ 3:31 chiều