THỬ NGHIỆM CẮN
Thử nghiệm gõ và cắn được chỉ định khi bệnh nhân trình bày rằng thấy đau khi cắn. Thỉnh thoảng bệnh nhân có thể không biết răng nào đau khi có áp lực cắn. Nhờ vậy thử nghiệm gõ và cắn có thể giúp xác định đúng vị trí răng liên quan. Răng nhạy cảm lúc cắn:
- Khi bệnh lý tuỷ mở rộng vào khoảng dây chằng nha chu;
- Hình thành nên viêm nha chu quanh răng, hoặc
- Nhạy cảm có thể xảy ra thứ phát ở răng bị nứt.
Bác sĩ thường có thể phân biệt được trường hợp viêm nha chu quanh chóp hay răng nứt hoặc vỡ múi. Nếu như viêm nha chu quanh chóp hiện diện, răng sẽ đau trong thử nghiệm gõ và cắn trên bất kỳ vị trí nào của thân răng. Một răng bị nứt hoặc vỡ múi thì đau chỉ khi gõ hoặc cắn vào một múi hoặc một vùng nào đó của răng.
PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG THỬ NGHIỆM CẮN
Để thực hiện thử nghiệm cắn, một thiết bị được sử dụng để bác sĩ đặt áp lực lên một múi riêng lẽ hoặc một vùng răng. Những thiết bị khác nhau được sử dụng cho thử nghiệm cắn. Nó bao gồm tăm bông, tăm xỉa răng, một que nhỏ, mũi đánh bóng cao su. Ngày nay một vài thiết bị đặc biệt được thiết kế cho thử nghiệm này. Có thể lấy ví dụ như Tooth Slooth, Fracfinder (xem hình minh hoạ bên dưới).
Như tất cả các thử nghiệm tuỷ khác, răng gần đó nên được sử dụng làm răng chứng để bệnh nhân có thể biết được thế nào là đáp ứng “bình thường”. Hãy làm như sau:
- Đặt đầu thiết bị vào múi răng cần kiểm tra,
- Yêu cầu bệnh nhân cắn lại vào mặt bên kia của thiết bị,
- Ap lực cắn nên được thực hiện từ từ cho đến khi không cắn khít hơn được nữa.
- Duy trì lực cắn trong một vài giây và sau đó yêu cầu bệnh nhân giảm lực cắn một cách nhanh chóng.
Mỗi múi răng đều có thể được thử nghiệm theo cách nói trên. Bác sĩ nên chú ý liệu có phải đau gây ra trong suốt giai đoạn cắn hay là trong lúc giảm nhanh lực cắn. Thông thường răng vỡ múi hoặc nứt sẽ biểu hiện đau khi nhả lực cắn.
THỬ NGHIỆM TẠO XOANG
Thử nghiệm tạo xoang nhằm đánh giá sự sống tuỷ răng hiện nay hiếm khi được thực hiện. Phương pháp này chỉ được sử dụng khi tất cả những phương pháp khác không thực hiện được. Hoặc nó cho kết quả không thuyết phục. Một ví dụ của tình huống cần áp dụng phương pháp này là khi răng nghi ngờ có bệnh lý tuỷ được bọc bởi mão toàn phần.
Nếu như không có mô răng lành nào hiện diện để áp dụng kỹ thuật “bắt cầu” bằng máy thử điện và thử nghiệm lạnh cũng không đưa ra được kết quả thoả đáng. Chúng ta cần tạo một xoang loại I qua mặt nhai của mão răng. Xoang này được tạo bởi tay khoan nhanh. Sử dụng mũi khoan tròn số #1 hoặc #2, phun nước làm mát trong khi thực hiện. Bệnh nhân không được gây tê trong quá trình thực hiện thủ thuật. Và sẽ được hỏi rằng liệu có thấy đau khi khoan hay không.
Nếu bệnh nhân cảm thấy đau khi mũi khoan tiếp xúc với ngà lành thì thủ thuật chấm dứt và xoang được phục hồi lại ngay lập tức. Cảm giác này chứng tỏ rằng vẫn còn một vài sợi thần kinh trong mô tuỷ, cũng không hẳn là toàn bộ mô tuỷ đều lành mạnh. Nếu bệnh nhân không có bất kỳ cảm giác nào thì chứng tỏ rằng tuỷ răng đã bị hoại tử và cần chỉ định điều trị nội nha.
PHƯƠNG PHÁP NHUỘM MÀU VÀ PHƯƠNG PHÁP CHIẾU ĐÈN
Để xác định xem bề mặt răng có vết nứt nào không. Áp dụng phương pháp nhuộm vào một vùng răng thường rất hiệu quả. Sử dụng một đèn chiếu sánh sáng sợi quang vào bề mặt răng cũng rất hữu ích.
GÂY TÊ CHỌN LỌC
Khi các triệu chứng không khu trú tại một vị trí, việc chẩn đoán trở nên rất khó khăn. Đôi lúc bệnh nhân không thể xác định được liệu triệu chứng là từ hàm trên hay hàm dưới. Khi thử nghiệm tuỷ không phát hiện được răng bệnh thì việc gây tê chọn lọc rất hữu ích.
Nếu bệnh nhân không xác định được đau từ cung hàm nào, bác sĩ nên chọn gây tê hàm trên. Nên thực hiện gây tê dây chằng. Tiêm vào răng sau nhất của góc phần tư hàm nghi ngờ, bắt đầu từ khe nướu phía xa. Sau đó gây tê dần ra phía trước, mỗi răng một lần. Nếu đau vẫn không thuyên giảm, bác sĩ nên lặp lại kỹ thuật ở các răng hàm dưới.
Cần hiểu rằng gây tê dây chằng có thể vô tình làm tê răng kế cận. Vì vậy nó hữu ích trong việc xác định đau ở cung hàm nào hơn là ở một răng cụ thể nào.
Bài đăng lần đầu ngày: 15 Tháng mười một, 2017 @ 5:02 chiều
