Sâu răng là một bệnh lý răng miệng phổ biến, có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Phương pháp chấn đoán sâu răng là bước quan trọng để xác định mức độ tổn thương và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Chẩn đoán sâu răng sớm
Có nhiều phương pháp chẩn đoán tổn thương sâu răng sớm, bao gồm:
- Quan sát trực tiếp: Nha sĩ sẽ sử dụng đèn soi để quan sát bề mặt răng, tìm kiếm các dấu hiệu của sâu răng như vết trắng, đen, hoặc lỗ sâu.
- Chụp X-quang: Chụp X-quang giúp nha sĩ quan sát được tình trạng sâu răng bên trong răng, đặc biệt là ở các vị trí khó nhìn thấy bằng mắt thường.
- Các phương pháp hiện đại:
- ERM (đo điện trở men răng): Phương pháp này dựa vào khả năng dẫn điện của men răng. Men răng bị sâu sẽ dẫn điện kém hơn men răng bình thường.
- Laser huỳnh quang: Phương pháp laser huỳnh quang dựa vào khả năng phát huỳnh quang các sản phẩm chuyển hóa của vi khuẩn. Tổn thương sâu răng sẽ có mức độ phát huỳnh quang thấp hơn men răng bình thường.
- Ánh sáng xuyên sợi (DIFOTI): Phương pháp này sử dụng ánh sáng huỳnh quang để phát hiện tổn thương sâu răng.
- Khả năng phát huỳnh quang tự nhiên của răng: Phương pháp này sử dụng ánh sáng huỳnh quang tự nhiên của răng để phát hiện tổn thương sâu răng.
Chẩn đoán giai đoạn hình thành lỗ sâu
Triệu chứng sâu răng lâm sàng
Ở giai đoạn này, sâu răng có thể biểu hiện các triệu chứng lâm sàng sau:
- Triệu chứng cơ năng:
- Ê buốt ngà: khi có các chất kích thích tác động vào vùng tổn thương như nóng, lạnh, chua, ngọt, bệnh nhân sẽ cảm thấy đau buốt, nhưng khi hết kích thích thì hết đau buốt.
- Triệu chứng thực thể:
- Tổn thương mất mô cứng răng có thể rất nhỏ, chỉ phát hiện được khi thăm khám với dấu hiệu mắc thám châm hoặc biểu hiện rõ hình ảnh lỗ sâu.
- Lỗ sâu có thể có kích thước nhỏ, giới hạn trong một mặt răng hoặc lan rộng sang hai/ba mặt.
- Độ sâu của lỗ sâu có thể chỉ tổn thương lớp men răng hoặc tổn thương đến lớp ngà răng.
- Đáy của lỗ sâu có thể mềm có nhiều ngà mủn hoặc đáy cứng tùy vào giai đoạn tiến triển của sâu răng.
- Màu sắc của lỗ sâu có thể là màu men ngà răng hoặc màu vàng nâu, đen.
X quang
X quang có thể giúp phát hiện sâu răng giai đoạn hình thành lỗ sâu thông qua hình ảnh thấu quang vùng tổn thương sâu răng.
Các phương pháp chấn đoán sâu răng khác
Ngoài các phương pháp chẩn đoán lâm sàng và X quang, bác sĩ nha khoa có thể sử dụng thêm một số phương pháp chẩn đoán khác như:
- Phim cánh cắn: có thể phát hiện tổn thương hủy khoáng răng, hình ảnh thể hiện là dấu hiệu mất cản quang ở mặt bên hoặc mặt nhai.
- Thử nghiệm lạnh: sử dụng thỏi đá lạnh hoặc Kelen, hiệu quả phát hiện tổn thương đạt 70%. Tuy nhiên cách này cần thực hiện đúng kỹ thuật, nếu không sẽ cho kết quả không chính xác.
Khoan thử: dùng tay khoan nhanh vào răng, làm sạch ngà tổn thương để tạo lỗ hàn, nếu người bệnh thấy buốt có giá trị thử tủy dương tính.
Chẩn đoán phân biệt
Phân biệt thay đổi màu sắc giữa sâu răng và không do sâu răng
Phân biệt sâu răng với viêm tủy răng, tủy hoại
Có nhiều phương pháp chẩn đoán sâu răng, trong đó phổ biến nhất là thăm khám lâm sàng, chụp X-quang nha khoa và thử tủy. Tùy theo mức độ sâu răng, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp để có thể đưa ra chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
