Các định nghĩa chính xác về điểm và các số đo được sử dụng trong phim cephalometric hiện thời là rất quan trọng giúp cải thiện việc thực hành lâm sàng. Việc chấp nhận rộng rãi các định nghĩa sẽ cho phép các bác sĩ lâm sàng từ những trường học về chỉnh nha khác nhau liên hệ và hiểu nhau nhiều hơn. Tất cả các định nghĩa đều nhằm mục đích dễ hiểu và đôi khi có thể khác nhau với một phân tích cụ thể nào đó.
NHỮNG ĐIỂM/MỐC ĐƠN ĐỘC
Nasion (Na): Điểm trước nhất trên đường khớp trán mũi theo mặt phẳng dọc giữa.
Anterior Nasal Spine (ANS): Điểm trước nhất trên xương hàm trên tại vị trí khẩu cái (điểm gai mũi trước).
Superior Prosthion (SPr hoặc PR): Còn được gọi là điểm supradentale. Là điểm trước nhất và thấp nhất trên xương ổ răng hàm trên, thường tìm thấy gần đường nối xi măng – men răng ở răng cửa giữa hàm trên.
Subspinale (điểm “A”): Điểm nằm ở vị trí sau nhất trên đường cong nối giữa ANS và PR (SPr). Điểm “A” thường được tìm thấy phía trước chóp răng cửa giữa hàm trên 2mm.
Incision Superius (Is) : Đỉnh rìa cắn của răng cửa giữa hàm trên nằm về phía ngoài nhất.
Insision Inferius (Ii): Đỉnh rìa cắn của răng cửa giữa hàm dưới nằm về phía ngoài nhất.
Infradentale (Id): Điểm nằm ở vị trí trên trước nhất của xương ổ răng hàm dưới, thường tìm thấy gần đường nối xi măng – men răng của răng cửa giữa hàm dưới. Còn được gọi là điểm Inferior Prosthion.
Supramentale (điểm “B”): là điểm nằm ở vị trí sau nhất ở đường cong xương hàm dưới nối từ Infradentale đến Pogonion. Điểm “B” thường tìm thấy gần 1/3 chóp các chân răng cửa hàm dưới và có thể bị che khuất trong suốt quá trình các răng này mọc. Khi nét mặt nhìn nghiêng vùng cằm không lõm thì không thể xác định được điểm “B”.
Pogonion (Pog): Pogonion là điểm trước nhất trên đường viền ở cằm. Pogonion thường nằm tại đường tiếp tuyến vuông góc với đường viền xương hàm dưới (mandibular line) hoặc đường tiếp tuyến vẽ từ Nasion đến cằm.
Menton (Me) Là điểm thấp nhất nằm trên đường ráp nối giữa hai phần xương hàm dưới tại vùng cằm.
Gnathion (Gn) Là điểm trước nhất và dưới nhất ở vùng cằm. Gnathion có thể nằm xấp xỉ vị trí điểm giữa trên đường nối giữa pogonion và menton tại vùng cằm.
Basion (Ba) Là điểm nằm sau nhất và thấp nhất trên mặt phẳng dọc giữa qua bờ trước lỗ chẩm – đỉnh của nền sọ sau.
Điểm Bolton (BO) là điểm cao nhất ở đường cong lên của hõm sau lồi cầu.
Posterior Nasal Spine (PNS) Điểm sau nhất ở khẩu cái cứng trên mặt phẳng dọc giữa
Sella (S) điểm trung tâm của hố yên (hố yên xương bướm). Nó được xác định bằng mắt, do đó độ tin cậy tuỳ thuộc vào cách xác định vị trí trung tâm này.
NHỮNG MỐC CÓ Ở HAI BÊN
Orbitale (Or) là điểm nằm ở vị trí thấp nhất trên xương ổ mắt. Trên phim cephalogram theo chiều trước sau, mỗi điểm nằm riêng biệt nhau nhưng trên phim cephalogram mặt bên thì đường viền xương ổ mắt trùng nhau. Thông thường, điểm thấp nhất trên đường trung bình của xương ổ mắt được dùng để xác định mặt phẳng Frankfort.
Gonion (Go) là điểm nằm ở vị trí sau nhất và thấp nhất ở góc xương hàm dưới. Nó có thể được xác định bằng cách xem xét thông thường hoặc bằng cách chia đôi góc tạo bởi đường giao nhau của cành đứng và cành ngang xương hàm dưới, cho đường phân giác góc này cắt đường viền xương hàm dưới.
Condylion (Co) là điểm sau nhất và trên nhất ở lồi cầu xương hàm dưới.
Articulare (Ar) Giao điểm của mặt dưới nền sọ và mặt sau của cổ lồi cầu xương hàm dưới. Articulare được sử dụng một cách có hệ thống cùng với Condylion khi điểm này không nhìn thấy rõ. Sự thay đổi của vị trí lồi cầu sẽ làm điểm Artculare dịch chuyển.
Pterygomaxillary Fissure (Ptm) Có một hình ảnh có hình giọt nước, bóng phía trước là mặt sau của lồi cùng xương hàm trên. Điểm Ptm là giao của biên giới phía dưới của lỗ tròn với thành sau của khe chân bướm hàm.
Porion (Po) Đỉnh của ống tai ngoài. Đôi khi do khó xác định porion nên sử dụng đỉnh của bóng thanh tai, điểm này được gọi là “machine porion”
Điểm Xi
Điểm nằm ở trung tâm dạng hình học của cành đứng xương hàm dưới. Vị trí của Xi được xác định thông qua Po – Or (FH) và vuông góc với PT (PTV), cần thực hiện những bước sau:
- Vẽ mặt phẳng vuông góc với FH và PTV
- Mặt phẳng này chứa những tiếp tuyến đi qua các điểm R1, R2, R3, R4 trên các cạnh của cành đứng xương hàm dưới.
- Mặt phẳng này tạo thành một hình chữ nhật bao quanh cành đứng xương hàm dưới.
- Điểm Xi nằm ở trung tâm của hình chử nhật, trùng với giao điểm của hai đường chéo.
R1 – Mandible (R1)
R1 là điểm sâu nhất nằm trên đường biên giới phía trước của cành đứng xương hàm dưới, nằm ở vị trí một nửa khoảng cách giữa đường cong phía trên và dưới.
R2 – Mandible (R2)
R2 là điểm nằm ở biên giới phía sau của cành đứng xương hàm dưới.
R3 – Mandible (R3)
R3 là điểm nằm ở trung tâm và thấp nhất rãnh xích-ma của cành đứng xương hàm dưới.
R4 – Mandible (R4)
R4 là điểm nằm ở biên giới phía dưới cành đứng xương hàm dưới, thẳng góc với trung tâm rãnh xích-ma.
Người dịch: Lương Thị Quỳnh Tâm
Sponsored: Công ty Anh & Em
#điểmvàmốc #chụpXquang
Tổng hợp: Công ty Anh Em
Bài đăng lần đầu ngày: 1 Tháng mười một, 2017 @ 5:06 chiều
