Dưới đây là những điều mà các chuyên gia nha khoa cần biết về bệnh viêm ổ răng khô (viêm xương ổ răng), bao gồm cả việc phòng ngừa, giáo dục bệnh nhân và điều trị.
Khi đề cập đến viêm ổ răng khô chắc hẳn nhiều chuyên gia nha khoa không khỏi “co rúm”? Sau khi nhổ răng, viêm ổ răng khô là một trong những trường hợp đáng sợ nhất có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân. Bạn có biết các chi tiết lâm sàng có thể giúp giải quyết tình trạng đau đớn này không?
Bài viết này sẽ chỉ ra các nguyên nhân tiềm ẩn gây viêm ổ răng khô, các bước phòng ngừa và thông tin bạn có thể chia sẻ với bệnh nhân để dập tắt nỗi sợ hãi của họ trước khi nhổ răng.
Xem thêm: 8 lời khuyên của chuyên gia khi điều trị tủy răng
Viêm ổ răng khô là gì?
Viêm ổ răng khô còn được gọi là viêm xương ổ răng, là một tình trạng phát triển khi cục máu đông ở vị trí nhổ răng bị hòa tan, không hình thành đúng cách hoặc bị bong ra ngay sau khi nhổ răng. Cục máu đông thường bảo vệ xương và mô thần kinh ở vị trí nhổ răng trong quá trình chữa lành. Khi khu vực này tiếp xúc, các chất bẩn có thể bị kẹt trong ổ răng và gây ra sự cố. (1)
Viêm ổ răng khô có thể xảy ra ở bất cứ chỗ nào. Răng hàm dưới bị tình trạng này thường xuyên hơn răng hàm trên. Viêm ổ răng khô thường gặp nhất trong nhổ răng hàm và đặc biệt là ở răng khôn, có thể chiếm đến 30% thời gian trên tổng số các ca nhổ răng khôn. (2)
Những bệnh nhân bị tình trạng này thường bị đau nhói liên tục vài ngày sau khi nhổ răng. Cơn đau có thể lan sang các vùng khác trên khuôn mặt và có thể có mùi hôi. Uống nước lạnh và hít thở không khí cũng có thể gây khó chịu. Các mảnh vụn thức ăn thường tích tụ trong ổ răng trống và làm vấn đề thêm trầm trọng.
Khi nghi ngờ bị viêm ổ răng khô, bệnh nhân nên trở lại gặp nha sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật răng miệng càng sớm càng tốt. Nhiều bệnh nhân vì thiếu kiến thức về tình trạng bệnh mà vẫn chịu đau cố gắng vượt qua .
Điều trị viêm ổ răng khô thường bao gồm bơm rửa khu vực đó để loại bỏ thức ăn và các chất có thể gây kích ứng khác, sau đó bôi một lớp băng eugenol kẽm oxit (ZnO) lên. Sau khi được điều trị, cơn đau thường giảm nhanh. Thuốc giảm đau không kê đơn cũng có thể giúp giảm đau khi vùng này lành lại.
Hướng dẫn bệnh nhân cách ngăn ngừa viêm ổ răng khô
Bệnh nhân thường lo sợ bị viêm ổ răng khô khi nhổ răng vì có thể họ đã nghe về những trải nghiệm khủng khiếp của người khác. Các mối quan tâm của bệnh nhân nên được giải quyết trước để giúp họ không trì hoãn việc điều trị. Bạn hãy giải thích với bệnh nhân các bước được thực hiện để giảm đáng kể nguy cơ mắc chứng viêm ổ răng khô. Giáo dục là chìa khóa!
Có thể bạn đã biết một số biện pháp phòng ngừa đơn giản được thực hiện để ngăn chặn viêm ổ răng khô, chẳng hạn như tránh sử dụng ống hút và hạn chế hút thuốc trong ít nhất 48 giờ sau khi nhổ răng. Hút thuốc hạn chế nguồn cung cấp máu tại vị trí nhổ, ảnh hưởng tiêu cực đến cục máu đông và có thể làm chậm quá trình lành thương. (3)
Cũng nên tránh khạc nhổ và nhai mạnh trong khoảng thời gian quan trọng này. Nhiều người không biết rằng những gì họ ăn có thể ảnh hưởng đến quá trình lành thương sau khi nhổ răng. Cần tránh các thức ăn cứng như các loại hạt, bỏng ngô, gạo,… vì chúng có thể đánh bật cục máu đông ra khỏi vị trí nhổ răng và gây viêm ổ răng khô. Người bệnh cũng nên hạn chế uống đồ uống có ga. Hãy nhắc nhở bệnh nhân của bạn nên sử dụng các thức ăn mềm như cháo, sữa chua và gelatin.
Vệ sinh răng miệng đúng cách cũng vô cùng quan trọng trong việc ngăn ngừa viêm ổ răng khô:
+ Chải răng nhẹ nhàng gần vị trí nhổ răng để giảm số lượng vi khuẩn có trong khu vực này.
+ Súc miệng bằng nước muối ấm – nhưng với lực hạn chế – giúp loại bỏ các mảnh vụn thức ăn và giữ cho miệng sạch sẽ. (2)
Một cách hiệu quả khác để ngăn ngừa sự xuất hiện của viêm ổ răng khô là giảm số lượng vi khuẩn có trong miệng là sử dụng nước súc miệng bằng chlorhexidine. Một đánh giá của Cochrane về bốn thử nghiệm lâm sàng được công bố vào năm 2014 cho thấy bằng chứng súc miệng trước và sau khi nhổ răng với chlorhexidine đã ngăn chặn được khoảng 42% tỉ lệ bị viêm ổ răng khô. (4) Phương pháp ngăn ngừa viêm ổ răng khô này rất dễ thực hiện, vì vậy bệnh nhân nên tuân thủ theo.
Nhiều bệnh nhân hút thuốc sẽ rất khó cai thuốc sau khi nhổ răng. Nói với bệnh nhân của bạn về việc hút thuốc lá làm tăng đáng kể nguy cơ bị viêm ổ răng khô. Trong một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2011 ở Palestine, 12% người hút thuốc bị viêm ổ răng khô và người không hút thuốc chỉ có 4% bị viêm ổ răng khô. (5)
Nếu bệnh nhân của bạn có thể ngừng hút thuốc trong 24 giờ, điều đó sẽ tạo ra sự khác biệt — và thậm chí ngừng hút thuốc trong 48h còn cho kết quả tốt hơn. Tần suất hút thuốc cũng làm tăng tỷ lệ viêm ổ răng khô.
Bạn nên đề xuất một số liệu pháp thay thế nicotine nếu bệnh nhân của bạn gặp khó khăn khi cai thuốc trong khung thời gian này. (6) Tốt nhất là dùng miếng dán, ống hít hoặc thuốc xịt vì chúng không liên quan đến khoang miệng. Không nên dùng kẹo ngậm hoặc kẹo cao su vì chúng được đặt trực tiếp trong miệng và gây ra nhiều biến chứng hơn sau khi nhổ răng. Hy vọng rằng việc cai thuốc lá thành công trong vài ngày có thể giúp bệnh nhân của bạn cân nhắc việc bỏ thuốc lá vĩnh viễn.
Các yếu tố khác liên quan đến viêm ổ răng khô
Phụ nữ có xu hướng bị viêm ổ răng khô thường xuyên hơn nam giới. Thực tế, theo Viện Răng Hàm Mặt, phụ nữ uống thuốc tránh thai có nguy cơ bị viêm ổ răng khô cao gấp 2 lần do lượng estrogen tăng lên. (7) Khuyến cáo rằng những phụ nữ này nếu có thể, nên đợi đến tuần cuối cùng của chu kỳ kinh nguyệt, hãy tiến hành nhổ răng vì lúc đó nồng độ estrogen không hoạt động.
Một yếu tố khác cần xem xét là viêm ổ răng khô xảy ra thường xuyên hơn trong nhổ răng phẫu thuật so với nhổ răng không phẫu thuật. (5) Đây là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng viêm ổ răng khô xảy ra nhiều hơn khi nhổ răng khôn.
Nghiên cứu của người Palestine năm 2011 trước đây đã đề cập ở trên cho thấy rằng tình trạng viêm ổ răng khô chỉ xảy ra 1,7% với những ca nhổ răng không phẫu thuật ít liên quan hơn. (6) Nếu bệnh nhân của bạn thuộc nhóm có nguy cơ bị viêm ổ răng khô cao hơn, hãy nhấn mạnh với họ rằng cần nghiêm túc thực hiện tất cả các biện pháp phòng ngừa.
Điều trị bằng ozone là một khả năng khác đang được nghiên cứu như một phương pháp để ngăn chặn tình trạng viêm ổ răng khô. Trong một nghiên cứu thí điểm được công bố trên Tạp chí Nha khoa Châu Âu, 30 người có răng hàm thứ ba bị ảnh hưởng cả hai bên đã được điều trị bằng phương pháp nhổ răng. (8) Nhóm này có nguy cơ cao bị viêm ổ răng khô.
Với nhóm thí nghiệm, khí ozone được đưa vào vùng phế nang trong 12 giây sau khi nhổ răng. Bệnh nhân được đánh giá lại sau 48 giờ, sau 7 ngày sau điều trị, và chứng viêm ổ răng khô xuất hiện ở 16,67% nhóm được kiểm soát và 3,33% nhóm được điều trị. Phương pháp điều trị này cần được nghiên cứu thêm, nhưng nó có vẻ hứa hẹn trong việc ngăn ngừa viêm ổ răng khô, đặc biệt là ở những nhóm có nguy cơ cao.
Kết luận
Chúng ta càng có nhiều phương pháp để ngăn chặn tình trạng viêm ổ răng khô, bệnh nhân càng cảm thấy thoải mái và tự tin hơn khi thực hiện nhổ răng. Bệnh nhân thường có thể trì hoãn việc điều trị vì sợ hãi, và khi thời gian trôi qua, tình trạng của họ sẽ chỉ trở nên phức tạp hơn.
Khi viêm ổ răng khô xảy ra, ý tưởng về sự đau đớn trong nha khoa càng được thúc đẩy hơn nữa. Nếu chúng ta có thể giúp ngăn ngừa biến chứng này thông qua giáo dục và sử dụng các biện pháp phòng ngừa đơn giản, chúng ta có thể xoa dịu nỗi sợ hãi này và bệnh nhân tiếp tục tin tưởng vào nghề nha khoa.
Tài liệu tham khảo
- Dry Socket. Columbia College University of Dental Medicine: https://www.dental.columbia.edu/patient-care/dental-library/dry-socket.
- Akinbami B, Godspower T. Dry Socket: Incidence, Clinical Features, and Predisposing Factors. Int J Dent: https://www.hindawi.com/journals/ijd/2014/796102/
- Avoid Dry Socket with Wisdom Tooth Extractions. Know Your Teeth: http://www.knowyourteeth.com/infobites/abc/article/?abc=a&iid=340&aid=1364.
- Dodson T. Prevention and Treatment of Dry Socket. Evidence Based Dent: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23579300
- Younis M and Hantash R. Dry Socket: Frequency, Clinical Picture, and Risk Factors in a Palestinian Dental Teaching Center. Open Dent: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3089956/
- Using Nicotine Replacement Therapy: https://smokefree.gov/tools-tips/medications-can-help-you-quit/using-nicotine-replacement-therapy
- Know Your Teeth Infobites: Check Menstrual Calendar for Tooth Extraction-Who is at Risk for Dry Socket: http://www.knowyourteeth.com/infobites/abc/article/?abc=c&iid=340&aid=1365
- Ahmedi J, Ahmedi E, Sejfija O, et al. Efficiency of Gaseous Ozone in reducing the development of dry socket following surgical third molar extraction. Eur J Dent: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27403058
Nguồn: Dentistry IQ
Lược dịch: Công ty Anh & Em
Bài đăng lần đầu ngày: 28 Tháng Năm, 2021 @ 3:35 chiều
