Răng cửa hàm dưới thường được cho là chỉ có 1 ống tủy. Ít ai biết rằng có 40 – 45% các răng cửa hàm dưới có 2 ống tủy. (Tức là 2 răng thì sẽ có 1 răng có 2 ống tủy). Thường khi có 2 ống tủy thì chúng sẽ gặp nhau tại 1 foramen. Có 1-4% là 2 ống tủy tiêng biệt.
Đặc điểm giải phẫu chân răng cửa hàm dưới: Chân răng có kích thước ngoài-trong lớn hơn gần-xa, tiết diện chân răng thường có hình oval hay số 8.
Các trường hợp nghi ngờ có 2 ống tủy:
Lâm sàng:
– Nhìn từ phí cạnh cắn răng có kích thước ngoài-trong lớn hơn nhiều kích thước gần xa.
– Rà thám trâm vùng cổ tăng theo chiều ngoài-trong thấy cổ răng lồi ít hay lõm vào.
X-quang:
– Nhìn trên phim X-quang có 1 đường song song với lamina dura (mũi tên màu đỏ). Dấu hiệu này gợi ý tiết diện chân răng hình số 8(hình 1.1).
– Ống hẹp bất ngờ (mũi tên vàng) lưu ý cần phân biệt với các ống tủy bị canxi hóa(hình 1.1).
– Ống tủy nhạt nhòa hoặc không thấy ống tủy.
– Chụp phim đo chiều dài hay thử cone. Sẽ thấy cây trâm hoặc câu cone không nằm chính giữa ống tủy mà lệch qua 1 bên(hình 1.2)
Khi tiến hành nội nha:
– Khi mở đường vào ống tủy thấy miệng ống tủy kéo dài từ ngoài vào trong hoặc hình oval. (1 số trường hợp ống tủy phân chia 1/3 trung hoặc 1/3 chóp thì không thấy miệng ống tủy kéo dài mà có hình oval).
– Khi dùng cây trâm đầu tiên đi xuống ống tủy thấy ống tủy hẹp bất ngờ. (Đang đi xuống bỗng cứng đột ngột, đổi trâm số nhỏ hơn thì đi xuống được và có cảm giác chặt từ trên xuống dưới. Đây là dấu hiệu quan trọng phân biệt răng 2 ống tủy cần phân biệt với răng bị sạn hay canxi hóa ống tủy).
– Sau khi sửa soạn ống tủy, thấm khô. Hãy dùng cone giấy thử mà đoạn “giữa” cây cone có vết máu bất thường sẽ phải đặt nghi ngờ còn 1 ống tủy nữa(cần phân biệt với trường hợp là thủng vách chân răng).
Thông thường 1 răng có 2 ống tủy thì răng đối diện với nó cũng có 2 ống tủy.
Những khó khăn khi nội nha răng 2 ống tủy:
– Do chân răng cửa dưới bé và mảnh nên răng có 2 ống tủy thường rất nhỏ, gây khó khăn trong việc làm sạch và tạo hình, khi ssot cách 0,5-1 mm nếu không chú ý động tác mạnh và dùng trâm quá lớn có thể làm vỡ chóp chân răng. Việc trám bít cũng thật sự khó khăn khi có trường hợp ống tủy chia đôi ở 1/3 trung hoặc 1/3 chóp, đôi khi phải chấp nhận trám bít thiếu.
– Đối với răng có ống tủy chia đôi 1/3 trung hay 1/3 chóp thì việc dò tìm ống tủy là 1 cực hình, cần phải kiên nhẫn, tinh tế và thật bình tĩnh.
Đọc thêm: Xác định chiều dài làm việc trong nội nha
Một số kinh nghiệm khi điều trị nội nha với răng cửa 2 ống tủy:
Khi thăm dò và tạo hình ống tủy:
– Cần hết sức nhẹ nhàng và tránh làm mất dấu hình thể tự nhiên của ống tủy. Việc đưa cây trâm lớn vào trước sẽ dễ làm trầy xước thành vách ống tủy. Hoặc nếu để tạo khấc thì việc dò tìm ống tủy thứ 2 sẽ trở nên khó khăn. Nên dùng trâm số 08 để thăm dò ống tủy đầu tiên. Nếu chưa xuống hết chiều dài mà bị tắc thì nên rút trâm ra. Sau đó uốn cong đầu trâm rà sát thành ống tủy cả phía ngoài và trong để tìm ống tủy.
– Khi đã dò tìm được đường vào 2 ống tủy, nếu đường vào dễ dàng thì nên ssot luân phiên cả 2 ống tủy và lên số trâm đều cho cả 2 ống.
– Nếu đường vào ống tủy khó thì nên đưa vào 2 ống tủy cùng lúc 2 cây trâm cùng số, khi dũa ống này thì dùng tay giữ trâm ở ống kia để tránh làm mất dấu.
Khi trám bít ống tủy:
– Nếu ống tủy chia đôi ở 1/3 trung và 1/3 chóp thì là thử thách với nha sĩ.
– Khắc phục: Dùng cây cone chính đo và đánh dấu chiều dài. Đo ống tủy từ đoạn chia đôi đến chóp. Sau đó lấy cây cone chính lúc đầu đã được dùng đo chiều dài và và đánh dấu cắt 1 đoạn phía cuối cây cone vằng với chiều dài đã đo được từ điểm chia đôi tới chóp, khi đó ta sẽ được 2 đoạn cone khác nhau, 1 dài và 1 ngắn. Đưa đoạn ngắn vào ống tủy và dùng đoạn dài đẩy đoạn ngắn xuống theo đúng chiều dài làm việc, đoạn cone đẩy xuống sẽ chui vào và chiếm lấy 1 trong 2 ống tủy phía chóp, vậy là nó giữ chỗ cho 1 ống, việc còn lại là trám bít bình thường cho ống còn lại.
Người chia sẻ: Bàn chải đánh răng.
Bài đọc thêm: Hình thái học của răng và sửa soạn xoang tủy
Bài đăng lần đầu ngày: 23 Tháng mười, 2019 @ 5:57 chiều
